Print this page

Η Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας! Ένας θησαυρός σε αναζήτηση...

γράφει η Παναγιώτα Τζιτζίκου

 

Η Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, ήταν η πιο σπουδαία πόλη του τότε κόσμου που γνώρισε τεράστια δόξα, ιδρύθηκε από τον Μέγα Αλέξανδρο το 331π.χ. και πολίτες της ήταν κυρίως Έλληνες και Αιγύπτιοι. Στόχος του Αλέξανδρου ήταν η πόλη της Αλεξάνδρειας να γίνει το μεγαλύτερο εμπορικό λιμάνι του τότε κόσμου, καθώς και ένας κεντρικός σταθμός γνώσης από όλο τον πλανήτη, ένα οικουμενικό κέντρο συλλογής γνώσεων όλων των λαών, όλων των πολιτισμών, όλων των επιστημών και των φιλοσοφιών. Ένα όραμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου όπου το εμπνεύστηκε από τον δάσκαλο του τον Αριστοτέλη. Η υλοποίηση αυτού του ονείρου έγινε από τον Πτολεμαίο Α' όπου έκτισε στη συνοικία του Βρουχείου έναν ναό γραμμάτων για τις μούσες προστάτιδες των τεχνών και των επιστημών, το «Μουσείο». Τμήμα του Μουσείου που βρισκόταν στο βασιλικό ανάκτορο, αποτελούσε η γνωστή σε όλους μας αρχαία Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας. Σημαντικό ρόλο στην δημιουργία του μουσείου, έπαιξε η παρότρυνση του Δημήτριου Φαληρέα, που τον ώθησε να συγκεντρώσει βιβλία από όλους τους λαούς του κόσμου ιδρύοντας έτσι ένα μοναδικό εκδοτικό κέντρο.

Το όλο εγχείρημα ήταν ένα ινστιτούτο έρευνας, με μια κεντρική αίθουσα, και 10 μεγάλα εργαστήρια που είχαν επιστημονικές συσκευές, αίθουσες ανατομίας, αίθουσες διδασκαλίας, αστεροσκοπείο, αναγνωστήρια, ζωολογικό κήπο, βοτανικούς κήπους κ.α.

Το μουσείο και η Βασιλική βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας ήταν ένα πνευματικό κέντρο όλου του κόσμου με ανυπολόγιστη πνευματική, επιστημονική και πολιτιστική αξία. Η περίφημη βιβλιοθήκη ήταν η πρώτη και η μοναδική, καμία άλλη δεν ισοδυναμούσε τότε σε έκταση και σε οργάνωση αλλά και με σωστό τρόπο συλλογής και κατάταξης των έργων. Οι πάπυροι ταξινομούνταν πάνω σε σχάρες ειδικά κατασκευασμένες για αυτό το σκοπό και οι καλύτεροι από αυτούς ήταν τυλιγμένοι σε λινό ή δερμάτινο κάλυμμα. Στην συνέχεια οι χιλιάδες τόμοι γράφονταν πάνω σε περγαμηνές από πάπυρο που λέγεται πως έφταναν το 1.000.000. Υπολογίζεται ότι εργάζονταν εκεί μόνιμα 30-45 άτομα, τα οποία τρέφονταν και χρηματοδοτούνταν από τον βασιλικό οίκο κατά' αρχήν και αργότερα από δημόσιους πόρους.

Διευθυντής της σπουδαίας αυτής βιβλιοθήκης ήταν ο Ερατοσθένης, ένας μεγάλος επιστήμονας ο οποίος τον 3 αιώνα π.χ. χαρτογράφησε και μέτρησε τον πλανήτη γη.

Το Μουσείο το οποίο και αποκαλούσαν αρχαίο πανεπιστήμιο, έγινε ένα φημισμένο κέντρο μόρφωσης και γραμμάτων. Εκεί έμεναν και εργάζονταν με έξοδα του μουσείου οι μεγαλύτεροι επιστήμονες του αρχαίου κόσμου, σε όλους τους κλάδους. Στο εργαστήριο του μουσείου εργάστηκαν οι μαθηματικοί Αρχιμήδης, Ευκλείδης που συστηματοποίησε τη γεωμετρία, Ερατοσθένης, οι αστρονόμοι Ίππαρχος, Αρίσταρχος, Κλαύδιος, Πτολεμαίος, οι φιλόσοφοι Φίλων, Πλωτίνος, οι ποιητές Καλλίμαχος, Θεόκριτος, η σπουδαία δασκάλα Υπατία που ήταν μαθηματικός, αστρονόμος, νεοπλατωνική φιλόσοφος, ο Διονύσιος από την Θράκη που μελέτησε την Γλώσσα και όρισε τα μέρη του λόγου ουσιαστικά, ρήματα κ.α., ο φυσιολόγος Ηρόφιλος, ο Αριστοφάνης ο σπουδαίος μηχανικός Αρχιμήδης, και ένα πλήθος από τους μεγαλύτερους και ευφυέστερους επιστήμονες όλων των εποχών.

Όπως είναι φυσικό η συσσώρευση όλης αυτής της γνώσης στην Βιβλιοθήκη είχε ως αποτέλεσμα την άνθηση των επιστημών, του εμπορίου, αλλά και την διεύρυνση της γνώσης και της ευφυΐας των ανθρώπων, σήμανε μια τεράστια αλλαγή συνείδησης, παιδείας, εκπαίδευσης και γενικότερα ανάπτυξης νόησης όλου του τρόπου ζωής.

Μέσα σε αυτή την διαδρομή η Βιβλιοθήκη βρέθηκε μεταξύ σφοδρών κοινωνικών αλλαγών και χρειάστηκε να έρθει αντιμέτωπη με θρησκευτικές και πολιτικές αντιθέσεις, καθώς και με την βίαιη συμπεριφορά των ανθρώπων που διψούσαν για δόξα και εξουσία, αδιαφορώντας για τις κοσμικές συνέπειες και τα σημάδια που θα άφηνε μέσα στην ιστορία της γνώσης και της εξέλιξης όλου του κόσμου μια τέτοια καταστροφή. Δυστυχώς κανένας από τους εχθρούς της δεν αναγνώρισε την αξία της και την συμβολή της ως προς την ανθρώπινη εξέλιξη, σε όλους τους τομείς της ζωής.

Σύμφωνα με τις ιστορικές πηγές χωρίς όμως βάσιμες αποδείξεις, μια σειρά γεγονότων οδήγησαν στην σταδιακή καταστροφή της ξεκινώντας από την πυρκαγιά επί Ιουλίου Καίσαρα. Στην συνέχεια την εποχή του αυτοκράτορα Θεοδόσιου του Α' ένα ακόμα μεγάλο τμήμα της βιβλιοθήκης καταστράφηκε από φανατικούς χριστιανούς και τέλος λέγεται πως η καταστροφή ολοκληρώθηκε τον 7ο και 8ο αιώνα με την αραβική κατάκτηση. Βέβαια όλες αυτές οι πληροφορίες είναι αρκετά συγκεχυμένες σε ό,τι αφορά τον χρόνο και τον τρόπο αφήνοντας κενά και αναπάντητα ερωτήματα, καθώς και πολλές υποθέσεις με πιθανά σενάρια, χωρίς όμως αξιόπιστες αναφορές περί ολικής καταστροφής αυτής της πολύτιμης γνώσης.

Στη συνέχεια λέγεται πως ένα ελάχιστο μέρος από το ανεκτίμητης αξίας υλικό διασώθηκε. Κάποια από τα σπουδαία βιβλία και χειρόγραφα αυτά στάλθηκαν στη Ρώμη, στο Βατικανό, άλλα βρέθηκαν στην κατοχή μοναστηριών και κατόπιν στις βιβλιοθήκες του Βυζαντίου. Άλλα στην Κωνσταντινούπολη. Άλλα βρέθηκαν στην Πατριαρχική Βιβλιοθήκη του Καΐρου, άλλα τα έκρυψαν Άραβες λόγιοι για να τα γλιτώσουν από την καταστροφή, ενώ άλλα βρέθηκαν σε ιδιωτικές συλλογές. Το αξιοσημείωτο είναι πως το λιγότερο από το 10% που σώθηκε τότε, διδάσκεται ακόμα και τώρα σε όλα τα πανεπιστήμια του κόσμου!

Όλοι αντιλαμβανόμαστε πως ένα πολύ μεγάλο κεφάλαιο γνώσης, επιστημονικής εξέλιξης και πολιτιστικής ιστορίας θυσιάστηκε στον βωμό της απληστίας, της κατάκτησης και της εξουσίας των πόλεων, των κρατών και των ανθρωπίνων συμφερόντων είτε εάν όντως καταστράφηκε-κάηκε, είτε εάν διαδόθηκε απλά και μόνο γιατί κάποιοι θέλησαν να εκμεταλλευτούν την γνώση προς όφελος τους, τα αποτελέσματα και στις δύο περιπτώσεις είναι όντως καταστροφικά. Το σίγουρο είναι πως κανένα αποδεδειγμένο στοιχείο δεν υπάρχει για το πότε, πως και αν πραγματικά κάηκε…

Βέβαια τα πάντα εξελίσσονται και όλα τα γεγονότα μέσα στην ιστορία της ανθρωπότητας έχουν έναν λόγο ύπαρξης, μάθησης και διδασκαλίας. Ένα αποτέλεσμα εξέλιξης, είναι η δημιουργία της Νέας Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας του 2002 που είναι ένα αριστούργημα, σύμφωνα με τα δεδομένα της εποχής που ζούμε τώρα. Με γνώμονα λοιπόν την εξέλιξη, σας μεταφέρω ένα μέρος από το αφιέρωμα του Φάνη Λογοθέτη που επισκέφτηκε την βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας όπως είναι τώρα, πλαισιώνοντας το με ένα εξαιρετικό φωτογραφικό υλικό…

« Για κάποιον που είναι λάτρης των βιβλίων και του διαβάσματος το να πάει στην νέα βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας είναι κάτι περισσότερο από ένα όνειρο! Έχοντας επισκεφθεί σχεδόν όλες τις βιβλιοθήκες της Αθήνας πίστευα πως δεν μπορεί να είναι κάτι το πολύ πιο φαντασμαγορικό ξεχνώντας βεβαία το γεγονός πως είναι χτισμένη στα ερείπια της αρχαίας βιβλιοθήκης.

Είχα πολύ άγχος φτάνοντας στην Αλεξάνδρεια, η περιέργεια μου είχε φτάσει στο ζενίθ ανυπομονούσα να δω αυτό το μοναδικού design κτίριο όπως είχα ακούσει και όπως είχα δει από την τηλεόραση.
Η αλήθεια είναι πως πέρα από το φοβερά φουτουριστικό κτίριο, τις καταπληκτικές εγκαταστάσεις και όλα τα στολίδια της, το σημαντικό είναι να μιλήσουμε με στοιχεία.

Η βιβλιοθήκη βρίσκεται στην περιοχή "Σάντμπι" κατασκευάστηκε το 2002 και χρειάστηκαν 6 χρόνια και περίπου 200 εκ. ευρώ που μαζεύτηκαν από 27 χώρες συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας, έχει σχήμα στρογγυλό, ύψος 33 μέτρα και στους εξωτερικούς τοίχους από γκρίζο γρανίτη υπάρχουν σύμβολα χαραγμένα από όλες της γλώσσες και υπάρχει μια ολόκληρη θεωρία συμβολισμών όσον αφορά το κτήριο και την αρχιτεκτονική του που είναι Νορβηγικής σχεδίασης.

Μπαίνοντας κανείς στην βιβλιοθήκη φτάνει σε ένα τριγωνικό μπαλκόνι με τζαμαρία που ονομάζεται το μπαλκόνι του Καλλίμαχου τιμώντας τον αρχαίο Έλληνα ποιητή πατέρα του πρώτου οργανωμένου αρχείου γραπτών και νονού της βιβλιοθηκονομίας θα μπορούσαμε να πούμε. Από εκεί μπορεί να δει κανείς πανοραμικά τον κυρίως χώρο που αποτελείται από διάφορα επίπεδα, βέβαια γενικά η βιβλιοθήκη έχει 11 ορόφους (κυρίως υπόγειους) και συνολικά καταλαμβάνει 85.405 τετραγωνικά μέτρα! Επιγραμματικά υπάρχουν: αίθουσες συνεδρίων, αίθουσες ερευνών, εκθεσιακοί χώροι, πλανητάριο (εξωτερικό) χώροι ανάγνωσης και για τυφλούς, γραφεία χρήσης ηλ. υπολογιστή, βιβλιοπωλείο και καφετέρια.

 

Μπορεί να εξυπηρετήσει 3500 άτομα ταυτόχρονα είτε σε αναγνωστήρια είτε σε θέσεις ηλεκτρονικών υπολογιστών καθώς μπορεί να στεγάζει περίπου 8 εκ. βιβλία και έχει από τις μεγαλύτερες βάσεις δεδομένων σε ηλεκτρονική μορφή στο κόσμο. Η απίστευτη σχεδίαση της οροφής αφήνει ένα άπλετο φως να διαχέεται ομοιόμορφα, εντύπωση προκαλεί ο ακριβότερος μαύρος γρανίτης (νοτίου Αφρικής) που κοσμεί μερικούς από τους εσωτερικούς τοίχους καθώς και το καλύτερο (Ιταλικό) ξύλινο παρκέ στο δάπεδο.

Παρόλο τον κόσμο που μαζεύει, (κυρίως νεαρούς φοιτητές και τουρίστες) οι παράξενες ηχοπαγίδες στους τοίχους κρατούν τους αλαλαγμούς και τα επιφωνήματα θαυμασμού των τουριστών σε χαμηλά επίπεδα….Περισσότερα εδώ…
ΦΑΝΗΣ ΛΟΓΟΘΕΤΗΣ

Επίσης παρακάτω σας παρουσιάζω ένα βίντεο που με την βοήθεια της τεχνολογίας μας μεταφέρει με έναν εντυπωσιακό τρόπο μέσα στην πραγματικότητα του τότε! Ένα μονταρισμένο βίντεο με αποσπάσματα από την τηλεοπτική σειρά COSMOS, με τον διάσημο  Carl Sagan να μιλάει για την «Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας». Το βίντεο περιγράφει την ιστορία και τον χώρο της Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας, χρησιμοποιώντας τρισδιάστατη εικονική απεικόνιση και προσθέτοντας αδιάψευστες ιστορικές αλήθειες.

Η Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας με τον Carl Sagan - δείτε την σε τρισδιάστατη εικονική απεικόνιση

 

Για την ΥπερΝόησις

Παναγιώτα Τζιτζίκου

Αναγέννηση νου σώμα ψυχής

Τηλ: 6972499214
Email:Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.

www.anagennisipsixis.wordpress.com

 

Πηγές έρευνας:
Πάπυρος larousse Britannica,
Βικιπαίδεια,
http://www.photographystudio.gr/
http://www.booksinfo.gr/bookinfo/libraries/BibliothecaAlexandrina/indexhttp://www.awakengr.com/2015/03/blog-post_233.html#ixzz3lkAOTpAx
Under Creative Commons License:
Attribution Share Alike
http://www.ekivolos.gr/H%20bibliothikh%20ths%20Alexandreias.htm

Read 8356 times

Latest from VaiosPanagiota