Το Bodynamic – Σύστημα σωματικής Ψυχοθεραπείας και Ανάλυσης – είναι μια πρωτοποριακή μέθοδος σωματικής εξελικτικής ψυχολογίας και ψυχοθεραπείας που ενσωματώνει τα αποτελέσματα σύγχρονων ερευνών για την ψυχοκινητική ανάπτυξη των παιδιών, την ψυχοθεραπεία του βάθους, την γνωσιακή ψυχοθεραπεία και την έρευνα για τον εγκέφαλο, με ιδιαίτερη έμφαση στην ποιότητα της επαφής και στις υγιείς σχέσεις .
Το ανθρώπινο σώμα έχει ενσωματωθεί πλήρως στη θεραπεία με ακριβή γνώση της ψυχολογικής λειτουργίας κάθε μυός, με βάση τα δεδομένα που προέκυψαν από 30 χρόνια συστηματικών μελετών για την ανάπτυξη του παιδιού και την ψυχοθεραπευτική εμπειρία ενήλικων ατόμων.
Το Σύστημα Bodynamic δέχεται ως θεμελιώδη αρχή ότι οι μύες συσπώνται ανταποκρινόμενοι στα ισχυρά σωματικά αισθήματα που συνοδεύουν τις συγκινησιακές διεργασίες στις διαφορετικές φάσεις της παιδικής εξέλιξης. Όταν ένας μυς παραμένει σε κατάσταση χρόνιας σύσπασης με άκαμπτη τονική απόκριση, τον ονομάζουμε υπερτονικό · ενώ υπό διαφορετικές συνθήκες ένας μυς ενδέχεται να παραμείνει σε κατάσταση χρόνιας χαλαρότητας και παραίτησης, ανίκανος να ανταποκριθεί σε ισχυρά ερεθίσματα, οπότε τον ονομάζουμε υποτονικό.
Η Lisbeth Marcher και οι συνεργάτες της διαπίστωσαν ότι κάθε μυς – ή ομάδα συνεργαζόμενων μυών – αντιστοιχούν προς εξαιρετικά συγκεκριμένες φάσεις σωματο-ψυχικής εξέλιξης κατά την παιδική ηλικία και την εφηβεία, και επίσης προς συγκεκριμένες ψυχολογικές λειτουργίες. Κάθε μυς αντιστοιχεί προς μία φάση εξέλιξης (μερικοί περισσότερες), ενώ συσχετίζεται επίσης προς μία ή περισσότερες συγκεκριμένες ψυχολογικές λειτουργίες. Βασιζόμενοι σε αυτά τα νέα δεδομένα οι πρωτεργάτες του Bodynamic δημιούργησαν δυο πρακτικά συστήματα που εφαρμόζονται άμεσα στην ψυχοθεραπεία: τις Χαρακτηροδομές και τις Λειτουργίες του Εγώ.
Μια ιδιαιτερότητα του Συστήματος Bodynamic είναι ότι επιδιώκει να δημιουργήσει ή να τονώσει στο άτομο τις δικές του δυνάμεις (resources) πάνω στις οποίες μπορεί να θεμελιώσει την εσωτερική του ασφάλεια. Η εκπαίδευση στο Σύστημα Bodynamic επιτρέπει στον καλά καταρτισμένο θεραπευτή ή θεραπεύτρια να προσδιορίζει ποιες δυνάμεις χρειάζεται να αποκτήσει το θεραπευόμενο άτομο και σε ποιο εξελικτικό στάδιο της παιδικής ηλικίας αντιστοιχούν, και στη συνέχεια να δουλέψει με συγκεκριμένες κινήσεις οι οποίες ενεργοποιούν αυτούς τους μυς.
Όταν το άτομο κατορθώσει να ανακτήσει δυνάμεις που είχε χάσει, ή να αναπτύξει νέες που δεν διέθετε, τότε ανακτά το σθένος και τις ικανότητες που του είναι απαραίτητες για να μπορέσει να προσεγγίσει με επιτυχία τα βαθύτερα επίπεδα των τραυματικών του εμπειριών. Ταυτόχρονα, η βαθμιαία ενίσχυση των δυνάμεων καθώς και της επίγνωσης επιτρέπουν στο άτομο να έχει πολύ μεγαλύτερο φάσμα επιλογών στη ζωή.
Στην καρδιά του Συστήματος Bodynamic βρίσκεται η διαπίστωση ότι ο άνθρωπος είναι κοινωνικό ζώο με θεμελιώδες κίνητρο να διατηρεί επαφή και Αμοιβαία Σύνδεση (Mutual Connection) με τους άλλους ανθρώπους, χωρίς όμως να χάνει τον προσωπική του Αξιοπρέπεια (Individual Dignity). Οι διαταραχές συμπεριφοράς των ενήλικων έχουν συχνά τις ρίζες τους σε κάποια διαταραχή της υγιούς Σύνδεσης από τραύματα που υπέστη το άτομο σε μία ή περισσότερες φάσεις της παιδικής του ηλικίας.
Η εξέλιξη του παιδιού είναι εκπληκτική και συγχρόνως περίπλοκη. Το παιδικό σώμα μαθαίνει να κινείται με διάφορους τρόπους: να μπουσουλάει, να περπατάει, να τρέχει, αλλά παράλληλα ο ψυχισμός του παιδιού διατρέχει μια μεγάλη ακολουθία φάσεων εξέλιξης–μεταμόρφωσης οι οποίες έχουν ως πρωταρχικό κίνητρο την επιθυμία του παιδιού να βρίσκεται σε βαθιά Αμοιβαία Σύνδεση με τους άλλους ανθρώπους και με τον κόσμο γύρω του. Προφανώς η εξέλιξη του παιδιού διαμορφώνεται από τις καταπονήσεις—εντάσεις (φυσιολογικές ή ασυνήθιστες) και τραύματα που δέχεται το παιδί καθώς μεγαλώνει.
Όταν οι προσπάθειες του παιδιού να επιτύχει Αμοιβαία Σύνδεση ματαιώνονται, το σώμα και η ψυχισμός του ανταποκρίνονται στήνοντας άμυνες που μπορούμε να τις παρατηρήσουμε τόσο στο σώμα όσο και στην προσωπικότητα. Καθώς το παιδί μεγαλώνει, οι προγενέστερες άμυνες λειτουργούν ως υπόβαθρο για μεταγενέστερα σχήματα διαπροσωπικής σύνδεσης, και με αυτό τον τρόπο συχνά οδηγούν σε νέες άμυνες.
Το Σύστημα Bodynamic λειτουργεί με την παραδοχή ότι κάθε άμυνα εξυπηρετεί κάποιο καίριο σκοπό και για αυτό το λόγο δεν πρέπει να αποδομείται αλόγιστα. Οι άμυνες προκαλούν μεγάλο πόνο, ταυτόχρονα όμως λειτουργούν ως δημιουργικές λύσεις και στρατηγικές επιβίωσης. Όταν καταλάβουμε αυτή τη σημαντική τους ιδιότητα, αποκτούμε την ικανότητα να αποδεχόμαστε και να φροντίζουμε τον εαυτό μας και τους άλλους όπως είναι και όχι όπως «πρέπει» να είναι.
Όταν στην ψυχοθεραπεία το άτομο μπορέσει να αισθανθεί αληθινή υποστήριξη και έτσι να αποδεχτεί νέα και υγιή εντυπώματα–συνδέσεις, τότε έχει στην πράξη αποκτήσει νέες δυνάμεις και δεν του είναι πια απαραίτητο να διατηρεί τις παλιές αμυντικές στάσεις του, και μπορεί να τις αφήσει με απλό και φυσικό τρόπο.
Σχετικά με τις κεντρικές έννοιες Αμοιβαία Σύνδεση και Προσωπική Αξιοπρέπεια τους συστήματος Bodynamic
Το Σύστημα Bodynamic διακρίνει μια συνεχή αλληλεπίδραση και λεπτή ισορροπία μεταξύ της Αμοιβαίας Σύνδεσης και της Προσωπικής Αξιοπρέπειας ή αυτοσεβασμού. Γενικά μιλώντας, οι άμυνες προκύπτουν από τη βαθιά ανάγκη ενός παιδιού να διατηρεί τη μέγιστη δυνατή Αμοιβαία Σύνδεση με τα κεντρικά πρόσωπα στη ζωή του, μερικές φορές σε βάρος της Προσωπικής του Αξιοπρέπειας.
Όπως περίπου ένας ενήλικος μπορεί να διατηρήσει ή να διακόψει την Αμοιβαία Σύνδεση, αντίστοιχα μπορεί να διατηρήσει την προσωπική του Αξιοπρέπεια ή αντίθετα να παραιτηθεί από αυτή. Μιλώντας σε πρώτο πρόσωπο, για να διατηρήσω την προσωπική μου Αξιοπρέπεια στις επαφές μου με τους άλλους, χρειάζεται να σέβομαι τον ίδιο μου τον εαυτό με τρόπο ώστε ο τρόπος που υπάρχω, τα συναισθήματά μου και οι πράξεις μου να είναι συνεπείς προς τον αυθεντικό εαυτό μου – τις πραγματικές μου ανάγκες, ενορμήσεις, προτιμήσεις, επιθυμίες και οπτική ζωής.
Ένας τρόπος να χάσω την προσωπική μου Αξιοπρέπεια είναι όταν η αλληλεπίδρασή μου με κάποιο άλλο πρόσωπο ή πρόσωπα γίνει τόσο απαιτητικά δύσκολη για εμένα, ώστε μέσα μου να φτάσω στο σημείο να έχω ανάγκη να αποτραβηχτώ από την επαφή, διακόπτοντας την αμοιβαία Σύνδεση – όμως δεν το κάνω! Αντίθετα, διατηρώ τη Σύνδεση, αλλά για να το επιτύχω χρειάζεται να παραιτηθώ από την προσωπική μου Αξιοπρέπεια.
Ως συνολικό σύστημα οι Χαρακτηροδομές του Bodynamic αποτελούν, μεταξύ άλλων, ολόκληρη εγκυκλοπαίδεια Χαρακτηρολογικών Θέσεων που εξηγούν για ποιους λόγους και με ποιους τρόπους ένα άτομο θα προτιμούσε να διατηρήσει την αμοιβαία Σύνδεση εις βάρος της προσωπικής του Αξιοπρέπειας – να διατηρήσει επαφή με κάποιο άτομο ή κατάσταση την οποία κατά βάθος δεν μπορεί να αντέξει, επειδή το ενδεχόμενο να χάσει τη Σύνδεση τον γεμίζει φόβο, ενώ η απώλεια της προσωπικής Αξιοπρέπειας του φαίνεται λιγότερο τρομακτική.
Και αντίστροφα: κάθε άτομο έχει κάποια στιγμή στη ζωή του αποτραβηχτεί από μια επαφή που του προκαλούσε ανυπόφορη δυσκολία, προκειμένου να μπορέσει να διατηρήσει την προσωπική του Αξιοπρέπεια. Έτσι εξηγείται άλλη μια ακραία αλλά καθόλου σπάνια πλευρά της ανθρώπινης κατάστασης: Μηδενική αμοιβαία Σύνδεση αλλά πολλή προσωπική αξιοπρέπεια, σε απόλυτη μοναξιά.
Το Σύστημα Bodynamic προτείνει ότι έχει μεγάλη σημασία να μπορούμε να παίρνουμε ενσυνείδητες αποφάσεις για τις σχέσεις μας με τους άλλους και για τους τρόπους που συνδεόμαστε, ώστε να μη χρειάζεται να μειώνουμε την εσωτερική μας ακεραιότητα και αξιοπρέπεια απλώς και μόνο για να μη χάσουμε την επαφή. Μαθαίνουμε να εξισορροπούμε αποτελεσματικά την βαθιά επαφή με τους άλλους και την προσωπική μας αξιοπρέπεια, και έτσι τιμούμε ταυτόχρονα τους άλλους αλλά και τον εαυτό μας.
Ο αιδεσιμότατος Martin Luther King είχε περιγράψει την αμοιβαία σύνδεση με το δικό του τρόπο:
Αληθινά, όλες οι μορφές της ζωής είναι αλληλένδετες.
Οι άνθρωποι μετέχουν σε ένα αναπόφευκτο δίχτυ αμοιβαιότητας,
πλεγμένοι όλοι μαζί στο υφάδι της Κλωθώς.
Κάθε τι που επηρεάζει έναν άνθρωπο άμεσα επηρεάζει όλους έμμεσα.
Δεν θα γίνω ποτέ αυτός που θα μπορούσα να είμαι
ώσπου να γίνεις και εσύ αυτό που θα μπορούσες να είσαι ·
δεν θα γίνεις ποτέ αυτό που θα μπορούσες να είσαι
ώσπου να γίνω και εγώ αυτός που θα μπορούσα να είμαι.
Έτσι συνδέονται όλοι και όλα μεταξύ τους στην πραγματικότητα.
Κείμενο: Γιώργης Τουφεξής
Το Ελληνικό Foundation Training 2017 -18 θα γίνει σε 8 σεμινάρια διάρκειας 3 ημερών έκαστο.
Το σεμινάριο θα γίνει στα Ελληνικά.
Το πλήρες κόστος είναι 1680€
Οι ημερομηνίες για το νέο Ελληνικό Foundation Training είναι:
Ώρες και ημέρες:
Παρασκευή 16:00 – 22:00
Σάββατο & Κυριακή 10:00 – 21:00
Πολυχώρος ΥπερΝόησις
Ακαδημίας & Μαυρομιχάλη 1 Αθήνα
τηλ 2130441735
Το σώμα και ο νούς συνδέονται στενά. Πουθενά αυτό δεν είναι εμφανέστερο απ’ ό,τι στην ανθρώπινη ανταπόκριση στο άγχος και το τραύμα.
Συνδέοντας τον εγκέφαλο και το νευρικό σύστημα
Αρκεί κάποιος να διαβάσει την πιο βασική βιβλιογραφία για την λειτουργία του εγκεφάλου, του νευρικού συστήματος και της φυσιολογίας του άγχους για να αρχίσει να καταλαβαίνει οτι ο νους και το σώμα συνδέοντα αναντίρρητα. Στο οξύ άγχος και το τραύμα – και σωματικό και συγκινησιακό – ο εγκέφαλος αντιδρά με την ενεργοποίηση του συμπαθητικού σκέλους (ΣΝΣ) του αυτόνομου νευρικού συστήματος (ΑΝΣ) για να επιτρέψει στο σώμα να ανταποκριθεί. Αυτή είναι μια ενστικτώδης αντίδραση που ρυθμίζεται απο τις περιοχές του υποθαλάμου και του λυμβικού συστήματος του εγκεφάλου, οι οποίες απελευθερώνουν ορμόνες που υποκινούν το ΣΝΣ προς ανταπόκριση. Η ενεργοποίηση του ΣΝΣ χαρακτηρίζεται, εν μέρει, απο: αυξημένο καρδιακό ρυθμό, διαστολή της κόρης του ματιού, χαλάρωση των λείων μυών που μειώνει την αντίσταση στην αναπνοή, χαλάρωση και αναστολή των γαστροεντερικών μυών, μειωμένη ούρηση, συστολή των αιμοφόρων αγγείων στο δέρμα, και αύξηση στη δύναμη και δραστηριότητα των σκελετικών μυών. Αυτή η ενεργοποίηση προετοιμάζει το σώμα για να ανταποκριθεί στον παράγοντα άγχους/την απειλή. Όταν το άγχος ή το τραύμα παρατείνεται, ο παρασυμπαθητικός κλάδος του ΑΝΣ (ΠΝΣ) μπορεί επίσης να ενεργοποιηθεί. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε συμπτώματα εξασθένησης, συμπεριλαμβανομένου του παγώματος, της ακινησίας και της λιποθυμίας.
Διαταραχή Μετα-Τραυματικού Άγχους (PTSD) και Αυτόνομο Νευρικό Σύστημα
Όλοι μας βιώνουμε τραυματικά γεγονότα στις ζωές μας, αλλά δεν πάσχουμε όλοι μας απο την κατάσταση που είναι γνωστή ώς Διαταραχή Μετα-Τραυματικού Άγχους (PTSD). Η πέμπτη έκδοση (2013) του Διαγνωστικού και Στατιστικού Εγχειριδίου (DSM V) προτείνει οτι το PTSD αναπτύσσεται:
(...) μετά απο έκθεση σε έναν ακραίο τραυματικό παράγοντα άγχους που περιλαμβάνει την άμεση προσωπική εμπειρία ενός γεγονότος όπου εμπλέκεται πραγματικός θάνατος ή η απειλή του, τραυματισμός, ή απειλή για την φυσική ακεραιότητα κάποιου ή τη μαρτυρία ενός γεγονότος που περιλαμβάνει θάνατο, τραυματισμό ή απειλή για την φυσική ακεραιότητα ενός άλλου προσώπου, ή την είδηση για απροσδόκητο ή βίαιο θάνατο, σοβαρή βλάβη, ή απειλή θανάτου ή τραυματισμού που βιώνεται απο ένα οικογενειακό μέλος ή άλλο στενό εταίρο (....)
Εντούτοις, δεν αναπτύσσουν PTSD όλοι όσοι βιώνουν τέτοια τραυματικά γεγονότα, ενώ μερικοί που βιώνουν γεγονότα μικρότερης έντασης το παθαίνουν.
Γιατί; Υπάρχουν πολλά βήματα απο το «τραυματικό γεγονός» στο PTSD. Το που θα «προσγειωθεί» κάποιος μετά απο ένα τραύμα εξαρτάται απο το βαθμό ενεργοποίησης του Αυτόνομου Νευρικού Συστήματος και απο το πόσο γρήγορα και πλήρως αυτή η ενεργοποίηση μπορεί να αποφορτιστεί ή/και να ανακουφιστεί.
Ένα τραυματικό γεγονός μπορεί, μερικές φορές, να επιλυθεί γρήγορα εάν είναι διαθέσιμες ή επαρκής η βοήθεια και η επαφή, ή εάν το πρόσωπο έχει τους εσωτερικούς πόρους – και σωματικούς και ψυχολογικούς – για να το αντιμετωπίσει. Σε περίπτωση που παρασχεθεί επαρκής βοήθεια και υποστήριξη τότε το άτομο μπορεί να δώσει διέξοδο στον τρόμο του και η τραυματική ενεργοποίηση του ΣΝΣ να μειωθεί γρήγορα. Οι διαθέσιμοι σωματικοί και ψυχολογικοί πόροι μπορούν να συντελέσουν σε ένα αποτελεσματικό αντανακλαστικό φυγής . . . . .
Το PTSD είναι μια ένδειξη ότι το ΣΝΣ εξακολουθεί να είναι ενεργοποιημένο για να ανταποκριθεί στην πίεση (στρες) και το τραύμα, ακόμα και όταν δεν συμβαίνει κανένα τραυματικό γεγονός. «Το τραύμα είναι απόδειξη οτι το νευρικό σύστημα έχει κινητοποιήσει το σώμα για να αντιμετωπίσει μια απειλή και δεν ήταν σε θέση να επιστρέψει το σώμα σε ένα κανονικό επίπεδο λειτουργίας» (Levine 1992)
PTSD – Μια Ψυχο-Σωματική Κατάσταση
Το τραύμα είναι ένα γεγονός ή μια σειρά γεγονότων. Το μετα-τραυματικό άγχος είναι μια ψυχο-σωματική κατάσταση που προκύπτει απο την ανταπόκριση ενός προσώπου σε ένα τέτοιο γεγονός(-τα) όταν το νευρικό σύστημα δεν είναι ικανό να επιστρέψει σε ένα κανονικό επίπεδο λειτουργίας. Το PTSD θα προκύψει όταν το νευρικό σύστημα είναι τόσο εκτός ισορροπίας – εξαιτίας είτε ενός πολύ σοβαρού τραύματος, ή συσσώρευσης τραυμάτων – ώστε η καθημερινή λειτουργία του ατόμου να έχει υποστεί βλάβη.
Οι σωματικοί πόροι διαθέσιμοι για να αντιμετωπίσουν ένα τραυματικό γεγονός είναι εξαρτώμενοι, εν μέρει, απο το επίπεδο κινητικής ανάπτυξης του ατόμου: τα παιδιά, τα άτομα με αναπηρία και οι ηλικιωμένοι έχουν λιγότερους σωματικούς πόρους διαθέσιμους για να αντιμετωπίσουν τραυματικά γεγονότα λόγω σχετικών με την ηλικία σωματικών περιορισμών. Ένα πρόσωπο μπορεί να έχει πιο περιορισμένους σωματικούς πόρους λόγω κακής υγείας, κακής φυσικής κατάστασης, ή ανασταλμένων κινητικών πόρων. Οι κινητικοί πόροι μπορούν να ανασταλούν λόγω αναπτυξιακής παύσης ή προηγούμενων τραυματικών εμπειριών
Μια Ψυχο-Σωματική Προσέγγιση στη Θεραπεία του PTSD
Οι σωματικοί ψυχοθεραπευτές που εκπαιδεύονται ειδικά στην ανατομία, στην αισθητήρια επίγνωση, στη φυσιολογία του άγχους, στην ψυχοκινητική ανάπτυξη, και στην αναπτυξιακή ψυχολογία έχουν ένα πλεονέκτημα στη θεραπεία του PTSD. Έχουν τα εργαλεία και τη γνώση και του ψυχοθεραπευτή και του σωματο-ψυχοθεραπευτή διαθέσιμα. Με την ακριβή γνώση για το πώς το σώμα και ο νούς ανταποκρίνονται στο άγχος, μπορούν να βοηθήσουν το άτομο να θεραπεύσει και το σώμα καθώς επίσης και το νού.
Εξισορρόπηση του ΑΝΣ
Ένα σημαντικό εργαλείο που έχει ο σωματικός ψυχοθεραπευτής στην εργασία με το PTSD είναι να βοηθα το άτομο/πελάτη να μειώσει την ανισορροπία του ΑΝΣ μέσω της σωματικής επίγνωσης. Δυσάρεστα αισθήματα που συνοδεύουν το PTSD: νευρικότητα, ανησυχία, αγωνία, καρδιακές αρρυθμίες, ανεβοκατέβασμα θερμοκρασίας, ίλιγγος κλπ. Αυτά είαν συμπτώματα ανισορροπίας του ΑΝΣ που μπορούν να προκύψουν απο το τραύμα, κάποια είναι εκφράσεις ενεργοποίησης του ΣΝΣ και κάποια του ΠΝΣ. Τα άτομα θέλουν συνήθως να καλύψουν ή να «ξεφορτωθούν» αυτά τα αισθήματα περιορίζοντας τη σύνδεση μεταξύ του νού και του σώματος, μέσω φαρμάκων, μανιώδους δραστηριότητας κλπ. Στην πραγματικότητα όμως η πορεία για να απελευθερωθείς απο αυτά τα συμπτώματα είναι να τα γνωρίσεις συγκεντρώνοντας την προσοχή σου πάνω τους παρά μακρυά τους. το αποτέλεσμα, που εκπλήσσει, είναι συνήθως μια μείωση της έντασης των αισθημάτων, ενδεχόμενη εξάλειψη τους και μια μεγαλύτερη αίσθηση αυτο-ελέγχου.
Διαχωρισμός (αποσυσχέτιση)
Ένα σημαντικό ψυχοσωματικό γνώρισμα που καθιστά το PTSD τόσο δύσκολο να διαγνωστεί – είναι ο διαχωρισμός. Ο διαχωρισμός είναι η πρώτη γραμμή της ανθρώπινης άμυνας στο τραύμα (Levine 1992). Ο διαχωρισμός υποδηλώνει την διάσπαση ή το σχίσμα, και μπορεί να αφορά: την πλήρη ή μερική μνήμη του τραυματικού γεγονότος, τη συγκίνηση ή την συγκινησιακή σημασία του γεγονότος, τα σωματικά αισθήματα, τις κινήσεις, και το μυϊκό συντονισμό που συνδέεται με το γεγονός.
Μερικές φορές τα φυσικά συμπτώματα (δηλ., πόνοι, νευρικές συσπάσεις, μούδιασμα) που δεν μπορούν να εξηγηθούν ιατιρκά έχουν την προέλευση τους σε ένα «ξεχασμένο» τραύμα. Τα σωματικά συμπτώματα, φυσικά, δείχνουν οτι το σώμα δεν έχει ξεχάσει. Μερικές απο τις δύσκολες περιπτώσεις PTSD περιλαμβάνουν το διαχωρισμό γεγονότων που ήταν εξουθενωτικά, ή/και συνέβησαν πάρα πολύ νωρίς για να αποθηκευτούν στη λεκτική μνήμη. Η ανάμνηση τους υπάρχει, εν τούτοις, σε σωματικά αισθήματα, σε εικόνες και σε σύμβολα.
Εκμάθηση και αποδοχή της σοφίας του σώματος
Είναι σημαντικό να βοηθήσουμε το άτομο να αναγνωρίσει και να αποδεχτεί την σοφία του σώματος του. Μπορεί να είναι πολύ δυσάρεστο να ζείς με τα συμπτώματα του PTSD, ειδικά με το διάχυτο άγχος και τις κρίσεις πανικού που αρκετοί υφίστανται. Αλλά στα συμπτώματα βρίσκονται τα κλειδιά για την θεραπεία και την επίλυση της τραυματικής εμπειρίας. Η πλειοψηφία των πιο δυσάρεστων συμπτωμάτων προκαλείται απο την ενεργοποίηση του ΣΝΣ. Αυτή είναι η φυσική αμυντική ανταπόκριση του σώματος στην απειλή. Προετοιμάζει το σώμα για πάλη ή φυγή. Μόνο όταν παρατείνεται γίνεται απροσάρμοστη και μπορεί να οδηγήσει στην ψυχολογική και σωματική ασθένεια (Bfoch, 1985). Η ανταπόκριση του ΠΝΣ, που συνήθως είναι το πάγωμα και η νέκρωση, παρόλο που είναι επίσης κατάλληλη άμυνα τείνει να είναι λιγότερο προσαρμοστική και πιο παραιτημένη (Wiepkema and Schouten, 1992).
Αυτός που υποφέρει απο τραύμα μπορεί να βοηθηθεί για να γνωρίσει το σώμα του και τα σωματικά συμπτώματα μέσω της σωματικής επίγνωσης. Είναι μέσω μιας ακριβούς επίγνωσης του σώματος που η δύναμη και οι παρορμήσεις επιβίωσης στην ενεργοποίηση του ΣΝΣ μπορούν να βιωθούν. Η εστίαση της επίγνωσης στα συμπτώματα, παρά η κάλυψη ή η καταστολή τους, θα οδηγήσει συνήθως σε μια μείωση των συμπτωμάτων. Η εστιασμένη επίγνωση ενεργεί προς το συσχετισμό αυτού που έχει διαχωριστεί, βοηθώντας το άτομο να είναι ολόκληρο παρά κατακερματισμένο. Όταν κάνουμε αποδεκτό ένα σύμπτωμα, π.χ την υπερ-επαγρύπνηση μπορεί να φτάσουμε να το εκτιμήσουμε ως σχετική προστασία.
Ανανεώνοντας «παράλογες» αποφάσεις
Το «ψυχο-» μέρος της σωματικής ψυχοθεραπείας για το PTSD περιλαμβάνει το να βοηθήσουμε το άτομο, βαθμιαία, να θυμηθεί το τραύμα, και - ιδιαίτερα σημαντικό – τα ξεχασμένα συναισθήματα, γεγονότα και ψυχικές διαθέσεις πρίν, κατά την διάρκεια και μετά απο το γεγονός.
Κεντρικό σε αυτήν την συνειρμική διαδικασία είναι να αποκαλυφθούν οι αποφάσεις που λήφθηκαν κατά την διάρκεια ή αμέσως μετά απο το τραύμα. Υπάρχει πάντα τουλάχιστον μια ξεχασμένη, συνήθως κρίσιμη, απόφαση ζωής σε κάθε τραύμα (Ollars, 1992). Παραδείγματα είναι:
«Όταν θυμώνω, οι άνθρωποι εξαφανίζονται – έτσι δεν θα θυμώσω ποτέ πάλι»
«Δεν θα είμαι ποτέ ευτυχής πάλι»
«Εάν δεν είχα βγεί απο το σπίτι δεν θα είχε συμβεί – δεν θα βγώ ποτέ πάλι απο το σπίτι»
«Όταν βάζω πρώτο τον εαυτό μου, κάτι κακό πάντα συμβαίνει»
«Δεν θα ερωτευτώ ποτέ πάλι»
Είναι κρίσιμο να αναγνωριστούν αυτές οι αποφάσεις. Αν και γίνονται κατά την διάρκεια ενός τραύματος στην υπηρεσία της επιβίωσης, όταν συνεχίζονται, τείνουν να μειώσουν την ποιότητα της ζωής. Αποφάσεις σαν τις παραπάνω λάμβανονται με τους πόρους που είναι διαθέσιμοι, και κάτω απο τραυματικές περιστάσεις οι πόροι είναι συχνά περιορισμένοι.
Η επεξεργασία ενός τραύματος, η ανάκτηση χαμένων πληροφοριών και η θεραπεία του σώματος δεν είναι αρκετές. Πρέπει να αποκαλύψουμε τις αποφάσεις που πήρε το άτομο και να τον βοηθήσουμε να λάβει νέες αποφάσεις που είναι θετικές για την ζωή. Η συσχέτιση και η κατανόηση αυτών των αποφάσεων οδηγούν πάντα σε μια μείωση ή αποβολή των συμπτωμάτων.
Ψυχοκινητική Εμπλοκή
Στο τραύμα δημιουργούνται ιδιόμορφα μοτίβα μυϊκών εντάσεων. Κάθε μοτίβο είναι ατομικό, αλλά ένας σωματικός-ψυχοθεραπευτής εκπαιδευμένος στην ανατομία και τη μυϊκή ανταπόκριση μπορεί να βοηθήσεις να προσδιοριστεί ποιοί μύες έχουν «παραιτηθεί» ή έχουν ενταθεί υπερβολικά. Η εκμάθηση της χρησιμοποίησης των μυών πάλι, π.χ., χαλαρώνοντας τους υπερ-τεταμένους, και εξασκώντας τους «παραιτημένους», όχι μόνο θα βοηθήσει στην αύξηση της αρμονίας και της υγείας του σώματος, αλλά θα βοηθήσει τη σύνδεση του σώματος-νού στην ανάμνηση/συχέτιση του τραύματος. Η επανάληψη των παρεμποδισμένων κινήσεων, χαμένων ή παγωμένων μέσα σε ένα τραύμα, προκαλεί συχνά περαιτέρω αναμνήσεις ή/και συγκινήσεις που συνδέονται με το τραύμα.
Η ψυχοκινητική εργασία μπορεί επίσης να βοηθήσει να αποκατασταθούν τα αντανακλαστικά που χάνονται, εγκαταλείπονται ή διαχωρίζονται στο τραύμα. Συχνά οι σβέρκοι καταλήγουν παγωμένοι όταν ο προσανατολισμός (που προσδιορίζει την πηγή της απειλής) δεν είχε βοηθήσει να αποφευχθεί το τραύμα. Το φυσιολογικό αντανακλαστικό της φυγής μπορεί να κατασταλεί όταν κάποιος δεν καταφέρνει να τρέξει μακρυά. Η εργασία με τα κατασταλμένα αντανακλαστικά (προσανατολισμός, πάλη, φυγή, κλπ) ενεργοποιεί πάντα το ΑΝΣ, και πρέπει να γίνει με προσοχή. Η αποκατάσταση αυτών των αντανακλαστικών μέσω προσεκτικής εργασίας με το σώμα – μαζί με την ψυχοθεραπεία – θα δώσει στο άτομο μια σωματική άγκυρα αποκατεστημένης ενστικτώδους ικανότητας ανταπόκρισης (Jorgensen 1992 & Ollars 1992)
Οι ανισορροπίες του νευρικού συστήματος που είναι χαρακτηριστικές του PTSD μπορούν να ανακουφιστούν επιτυχώς, επιτρέποντας στο άτομο να θυμηθεί και να ενσωματώσει τη σημασία του τραύματος στη ζωή του. Το ελάχιστο αποτέλεσμα είναι η αποκατάσταση σε ένα προ-τραυματικό επίπεδο – σωματικό και ψυχολογικό – λειτουργίας. Εντούτοις, συχνότατα, αναπτύσσονται τόσοι πολλοί νέοι πόροι που ο πελάτης αισθάνεται μια αύξηση γενικά των δυνατοτήτων του.
Της Babette Rothschild και του Erik Jarlnaes
Μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη Σωματική Ψυχοθεραπεία και
της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη Μελέτη του Τραυματικού Άγχους
Οι ημερομηνίες για την Προσωπική εργασία θεραπείας του Μετατραυματικού Στρες (PTSD I) 2017-18 είναι:
1-3/12/2017
26-28/01/2018
23-25/02/2018
23-25/03/2018
13-15/04/2018
Ημέρες και ώρες σεμιναρίου:
Παρασκευή : 17:00-21:00
Σάββατο και Κυριακή: 11:00-20:00
Πολυχώρος ΥπερΝόησις
Ακαδημίας & Μαυρομιχάλη 1 Αθήνα
τηλ 2130441735
© All rights reserved. YperNoisis 2019
IMPLEMENTED BY E-Resellers