Σύμφωνα με τον Πλούταρχο η επιμέλεια και σωτηρία των παιδιών αποτελεί τόσο σπουδαίο έργο, ώστε θεωρείται υπηρεσία προς τον Θεό. Κατά τα πρώτα χρόνια ενός ανθρώπου, η παιδεία αποτελεί αποκλειστικά ευθύνη και μέλημα των γονιών και του ευρύτερου οικογενειακού περιβάλλοντος.
Κατόπιν, αρχίζει να εκχωρείται, το μεγαλύτερο μέρος της ευθύνης στους παιδαγωγούς: αυτούς που επιλέγουν οι γονείς και αυτούς που παρέχει η πολιτεία. Θεωρώ καθήκον κάθε πολίτη να υποστηρίζει την Παιδεία, είμαστε όμως ικανοί να το πράξουμε αυτό;
Γνωρίζουμε τι είναι παιδεία, εκπαίδευση, μόρφωση και αγωγή; Εκλαμβάνουμε τα παιδιά ως άδεια βαρέλια, τα οποία οφείλουμε να γεμίσουμε με πληροφορίες και δεξιότητες, ως κεριά, τα οποία αναμένουν άλλα φλογερά κεριά για ν’ ανάψουν ή και τα δύο μαζί;
Για ποιόν λόγο, ενώ όλα τα παιδιά έχουν όνειρα, μόνο το 3% από αυτά, όταν θα ενηλικιωθεί, θα τα υλοποιήσει; Αναζητούμε όντως να υποστηρίξουμε τα παιδιά ώστε να χαράξουν και να βαδίσουν τον δρόμο τους ή θέλουμε να γίνουν φορείς των δικών μας ανεκπλήρωτων ονείρων;
Για ποιό λόγο το σύγχρονο εκπαιδευτικό σύστημα καθυστερεί να ενσωματώσει τις νέες επιστημονικές ανακαλύψεις και μεθοδολογίες; Μπορεί να συνδυαστεί η παράδοση με την επιστήμη και η παιδεία με την εκπαίδευση; Εκτός από τη διανοητική νοημοσύνη, υπάρχει λόγος ν’ ασχοληθούμε και με τη σωματική, τη συναισθηματική, την μουσική και τα υπόλοιπα είδη νοημοσύνης;
Ο Πλάτων θεωρεί ότι ο σκοπός της παιδείας είναι να οδηγεί τον άνθρωπο, από την παιδική ηλικία, στην αρετή. Να του δημιουργεί ισχυρή επιθυμία και έρωτα για να γίνει ένας τέλειος πολίτης, ο οποίος να γνωρίζει να κυβερνάει και να κυβερνιέται, έχοντας ως γνώμονα την δικαιοσύνη, ενώ επικρίνει την παιδεία που αποβλέπει στην απόκτηση χρημάτων, ισχύος και σοφίας άνευ νου και δικαιοσύνης, θεωρώντας την βάναυση και ανελεύθερη
[τὴν δὲ πρὸς ἀρετὴν ἐκ παίδων παιδείαν, ποιοῦσαν ἐπιθυμητήν τε καὶ ἐραστὴν τοῦ πολίτην γενέσθαι τέλεον, ἄρχειν τε καὶ ἄρχεσθαι ἐπιστάμενον μετὰ δίκης. ταύτην τὴν τροφὴν ἀφορισάμενος ὁ λόγος οὗτος, ὡς ἐμοὶ φαίνεται, νῦν βούλοιτ’ ἂν μόνην παιδείαν προσαγορεύειν, τὴν δὲ εἰς χρήματα τείνουσαν ἤ τινα πρὸς ἰσχύν, ἢ καὶ πρὸς ἄλλην τινὰ σοφίαν ἄνευ νοῦ καὶ δίκης, βάναυσόν τ’ εἶναι καὶ ἀνελεύθερον καὶ οὐκ ἀξίαν τὸ παράπαν παιδείαν καλεῖσθαι (Νόμοι 643a-644b)].
Μάλιστα, σύμφωνα με τον Πλούταρχο, για την απόλυτη ολοκλήρωση της αρετής, χρειάζεται η αρμονική συνεργασία τριών παραμέτρων: «φύσιν, λόγος (μάθηση) και έθος (άσκηση)».
Όπως στην γεωργία το πρώτο απαιτούμενο είναι η εύφορη γη, κατόπιν χρειάζονται οι σπόροι και τέλος ο γεωπόνος, έτσι και ο άνθρωπος, ιδίως όταν είναι σε τρυφερή και πιο εύπλαστη ηλικία, χρειάζονται τους ωφέλιμους λόγους από τους παιδαγωγούς, οι οποίο χρειάζεται να είναι αδιάβλητοι στην προσωπική τους ζωή, άψογοι στη συμπεριφορά τους και άριστοι στην κατάρτισή του.
Αλήθεια, οι νέοι γονείς και το σύγχρονο παιδευτικό σύστημα, ποιά κριτήρια υιοθετούμε και προς ποία κατεύθυνση καθοδηγούμε τα παιδιά μας; Αναζητούμε όντως να τα υποστηρίξουμε ώστε να χαράξουν και να βαδίσουν τον δρόμο τους ή θέλουμε, ως παντογνώστες, να τους χαράξουμε εμείς τον σωστό δρόμο;
Η Παιδεία δύναται να λειτουργήσει προληπτικά αλλά και θεραπευτικά στην καθοδήγηση του ανθρώπου στο ευ ζην, διδάσκοντάς μας τους Νόμους που διέπουν τον Ουράνιο και το γήινο κόσμο: την Αλήθεια και τα φαινόμενα, το Αιώνιο και τα πρόσκαιρα, την Ψυχή και την προσωπικότητα.
Η κατανόηση της διττής ανθρώπινης φύσης και η συνειδητή σύμπλευση μας με τους Νόμους του Σύμπαντος, απελευθερώνουν σταδιακά την ψυχή από τα πέπλα της άγνοιας. Με βασικά εργαλεία τον Ορθό Λόγο, την Μουσική και τη Σωματική Εκγύμναση, η Παιδεία δημιουργεί από την παιδική ηλικία την απαραίτητη βάση του ανθρώπου: τη λειτουργική νοοτροπία.
Έτσι, ο άνθρωπος άγει και φέρεται ως χαρούμενη μονάδα, όντας συνειδητό μέλος ενός ευρύτερου συνόλου: της Πολιτείας.
Η Ψυχοθεραπεία, αποτελεί το εργαλείο της Παιδείας, το οποίο αποσκοπεί στην συνειδητοποίηση και κατόπιν στη θεραπεία των δυσλειτουργικών νοοτροπιών, των καταπιεσμένων συναισθημάτων και των αρνητικών καταγραφών.
Η απελευθέρωση μας από τα ψυχικά βάρη και τα ελαττώματα μας, δημιουργούν τις συνθήκες να αναδυθεί αυτό που αληθινά είμαστε: ο Εαυτός μας!
Νικόλαος Μαγαλιός
Εκπαιδευτής Προσωπικής Ανάπτυξης